Janowe spotkania z Jezusem

Obietnice Ducha Parakleta

W Jezusowych mowach pożegnalnych (J 13-17), stanowiących Jego testament dla Kościoła wszystkich wieków, znajduje się pięć obietnic Ducha Parakleta (J 14,15-17. 25-26; 15,26-27; 16,4-11. 12-15). Zawarte w nich przesłanie Jezusa, nie znajdujące odpowiednika w żadnej innej księdze Pisma Świętego, jest najbardziej oryginalnym i teologicznie dojrzałym nauczaniem o funkcji i misji Ducha Świętego w życiu wierzących. Chcemy przyjrzeć się z bliska temu nauczaniu Jezusa, by jeszcze bardziej otworzyć się na działanie Ducha Parakleta.

Pierwsza obietnica (J 14,15−17)

Duch Święty ma być dany uczniom przez Boga Ojca na prośbę Jezusa. Nazwany On jest przez Jezusa innym Parakletem, gdyż pierwszym Parakletem dla wierzących jest sam Jezus. Co oznacza słowo Paraklet? Jaka jest jego etymologia? Najczęściej na język polski słowo to tłumaczy się jako pocieszyciel. Stąd też Ducha Świętego pojmuje się przede wszystkim jako Pocieszyciela, tzn. tego, który ma w wierzących być źródłem radości. Tymczasem etymologia i znaczenie greckiego słowa parakletos są o wiele bogatsze. Słowem parakletos w kulturze hellenistyczno−rzymskiej określano sądowych obrońców – adwokatów. Paraklet w potocznym rozumieniu to człowiek, na którego pomoc można było liczyć w różnych życiowych sprawach. Termin ten należał również do repertuaru języka religijnego świata hellenistyczno−rzymskiego oraz żydowskiego (np. Filon Aleksandryjski), gdzie oznaczał orędownika przed Bogiem, doradcę, pomocnika itp. Krótkie spojrzenie na użycie słowa parakletos w czasach Jezusa uświadamia nam, że może ono wyrażać całe bogactwo funkcji i zadań Ducha Świętego w życiu ludzi wierzących. W pierwszej obietnicy Jezusa Paraklet jest nazwany Duchem Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ w was przebywa i w was będzie (15,17). Zatem Duch Święty ma przede wszystkim wyzwalać uczniów od fałszu, który jest im wpajany przez świat. Ma ich odkłamywać, pokazywać czym jest prawda. W dzisiejszym świecie manipulacji, gdy tak trudno ludziom oddzielić prawdę od fałszu, ta kompetencja Ducha Świętego – stawiana tu pośród innych obietnic na pierwszym miejscu – wydaje się być szczególnie ważna. Jezus uświadamia również uczniom, że obietnica Ducha Świętego nie dotyczy tylko przyszłości, ale że Duch Prawdy już w nich przebywa. Mogą więc już teraz korzystać z Jego pośrednictwa i wstawiennictwa przed Bogiem.

Druga obietnica (J 14,25−26)

A Paraklet, Duch Prawdy, którego Ojciec pośle w moim imieniu, On was wszystkiego nauczy i przypomni wam wszystko, co Ja wam powiedziałem (14,26). Duch Święty ma być zatem także nauczycielem wierzących w Jezusa. Ma ich uczyć i przypominać im to, czego uczył Jezus. Chrześcijanin powinien być nieustannie edukowany. Edukacja ta nie polega przede wszystkim na zdobywaniu nowej specjalistycznej wiedzy, ale na podporządkowaniu swojego umysłu Duchowi Świętemu, po to, by On zawiadował naszymi myślami i naszą pamięcią. Duch Paraklet to wspaniały Nauczyciel, który w epoce informacyjnego szumu może stanąć na straży czystości naszych umysłów i serc. Nie może tego jednak uczynić, jeżeli my Mu na to nie pozwolimy i nie poddamy się całkowicie Jego prowadzeniu.

Trzecia obietnica (15,26−27)

Gdy jednak przyjdzie Paraklet, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On zaświadczy o Mnie (15,26). W dwóch poprzednich obietnicach Jezus mówił, że Duch Paraklet będzie darem Boga Ojca dla uczniów, który zostanie im udzielony na Jego prośbę. Tutaj natomiast Jezus twierdzi, że to On sam pośle im Ducha Prawdy, gdy powróci do Ojca. Czy nie ma w tym sprzeczności? Absolutnie nie! Jezus uświadamia nam w ten sposób, że gdy powróci do Ojca będzie z Nim znowu jedno (10,30) – i, że jako osoby Boskie będą nierozłącznie tą samą siłą sprawczą. W tej obietnicy wyeksponowana jest działalność Ducha Parakleta jako świadka Jezusa. To On po powrocie Jezusa do Ojca będzie każdego dnia świadczył o tym, że Jezus żyje i czuwa nad światem i nad każdym wierzącym. Świadectwa Parakleta o Jezusie nie odkrywamy przede wszystkim poprzez czytanie mądrych książek, lecz obserwując w jaki sposób zmartwychwstały Pan jest obecny w codziennych małych i wielkich sprawach naszego życia.

Czwarta (16,4−11) i piąta obietnica (16,12−15)

Bo jeżeli nie odejdę, Paraklet nie przyjdzie do was (…). On zaś, gdy przyjdzie, przekona świat o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie (16,7−8). Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy (16,13). Mowy pożegnalne dobiegają już końca i być może uczniowie są coraz bardziej smutni z powodu rychłego odejścia Jezusa z tego świata. Dlatego uświadamia On im, że Jego odejście jest konieczne po to, by Paraklet mógł być posłany, pozostać z nimi na zawsze i doprowadzić ich do całej prawdy. Czy to oznacza, że nauczanie, które przekazał im Jezus podczas ich trzyletniego przebywania z Nim było tylko częścią prawdy? W istocie – tak! Prawdzie, którą do tej pory poznali uczniowie brakuje jeszcze wypełnienia się poprzez mękę, śmierć, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie Jezusa. Dopiero te historyczne wydarzenia dopełniają prawdę o Jezusie i Jego zbawczej misji. Do tej właśnie prawdy – do Jezusa jako Prawdy ucieleśnionej – ma prowadzić Duch Paraklet wierzących wszystkich czasów. Również nas. Pozwólmy zatem prowadzić się przez życie Parakletowi Duchowi Prawdy – Duchowi Świętemu.