– Zanim otrzymacie posługi lektora i akolity, zapytam was: Komu chcecie oddawać pokłon? To jest pytanie ważne nie tylko w kontekście dzisiejszej Ewangelii, lecz także w kontekście powołania do kapłaństwa, które rozeznajecie w naszym Zgromadzeniu – mówił ks. prowincjał Grzegorz Zembroń MS do kleryków, którym w I niedzielę Wielkiego Postu nadał lektorat i akolitat.
Uroczysta Msza Święta w kościele pw. Matki Bożej Saletyńskiej w Krakowie w niedzielę 6 marca br. zgromadziła wielu parafian oraz wspólnotę Wyższego Seminarium Duchownego. Liturgii przewodniczył przełożony prowincji, który także wygłosił homilię. Lektorem został ustanowiony kl. Bartłomiej Tyczka MS, zaś akolitami klerycy: Jakub Batorski MS i Martin Malina MS.
W homilii prowincjał przypomniał, że przyjęcie lektoratu i akolitatu wyraża wolę służby Bogu i Jego ludowi w Kościele. – Nie będziecie jeszcze wyświęceni, ale macie pomagać wyświęconym szafarzom w sprawowaniu ich posługi. To dobra okazja, żeby nabierać ducha służby. Bowiem kapłaństwo sakramentalne jest hierarchiczne, ale jest także służebne, na wzór Chrystusa Sługi – mówił celebrans.
– Wypełniając posługi lektora i akolity, macie przede wszystkim oddawać pokłon Bogu, który jest w Kościele obecny w słowie i Eucharystii. Dlatego zadania, które przyjmujecie na stałe, to troska o dwa stoły potrzebne do sprawowania Mszy Świętej: lektor ma dbać o stół słowa Bożego, akolita zaś o stół Ofiary Eucharystycznej. Ale macie własne zadania także poza liturgią – wyjaśniał prowincjał, dodając, iż chodzi o służbę Bogu, obecnym w drugim człowieku. – Lepiej więc z miłością podać choremu szklankę wody niż bez miłości pomagać księdzu w rozdzielaniu Komunii. Lepiej z miłością, chociaż czasem z wysiłkiem, prowadzić przygotowanie kandydatów do bierzmowania niż bez miłości, chociaż bardzo pięknie, śpiewać psalm na wielkim odpuście. Lepiej z miłością wykonywać czynności proste i zwyczajne niż bez miłości eksponować swoje „ja” w liturgii. Takie wypełnianie nieeksponowanych zadań bardzo pomaga w dojrzewaniu do kapłaństwa – podkreślał ks. Zembroń.
W 1972 r. papież bł. Paweł VI dokumentem „Ministeria quaedam” zniósł w Kościele łacińskim tzw. święcenia niższe, czyli ostiariat, lektorat, egzorcystat, akolitat oraz subdiakonat. W ich miejsce ustanowił m.in. posługi lektora i akolity, przewidziane nie tylko dla kandydatów do kapłaństwa, lecz także dla braci zakonnych czy dla mężczyzn świeckich. 10 stycznia 2021 roku w motu proprio „Spiritus Domini” papież Franciszek, zmieniając kanon 230 Kodeksu Prawa Kanonicznego, pozwolił, by także kobiety mogły być na stałe ustanawiane lektorami i akolitami.
Z racji swojej posługi akolita ma pierwszeństwo przed innymi świeckimi w wypełnianiu wielu funkcji podczas Eucharystii. Należy do nich m.in.: niesienie krzyża i świec w procesji wejścia; przygotowanie ołtarza; gdy zaś brak diakona – podanie celebransowi pateny z chlebem, asystowanie kapłanowi podczas okadzenia darów, krzyża i ołtarza oraz okadzanie kapłana i wiernych; puryfikowanie i porządkowanie naczyń liturgicznych. Jako nadzwyczajny szafarz Komunii św. akolita może Jej udzielać w czasie Mszy lub poza nią, zanosić Ją do chorych lub w wypadku konieczności podać umierającemu jako wiatyk. Czyni to jednak tylko wtedy, kiedy zachodzą warunki określone przez prawo kanoniczne. Może on również wystawić Najświętszy Sakrament do adoracji, nie ma natomiast prawa udzielenia Nim błogosławieństwa. Akolita poza liturgią powinien chętnie i często adorować Najświętszy Sakrament, przygotować uroczystości liturgiczne, posługiwać chorym i pomagać potrzebującym.
Zadaniem lektora jest odczytywanie lekcji z Pisma Świętego (z wyjątkiem Ewangelii). Może on także przy braku diakona czy kantora podawać wezwania modlitwy powszechnej, a także wykonać psalm responsoryjny. W czasie procesji na wejście, gdy nie ma diakona, może także nieść ewangeliarz. Lektor może również w imieniu Kościoła przewodniczyć nabożeństwom, udzielać niektórych błogosławieństw oraz – jeśli tak ustanowi biskup diecezjalny – przewodniczyć obrzędom pogrzebu. Poza liturgią lektor powinien przygotowywać inne osoby świeckie do publicznego czytania słowa Bożego, a także przygotowywać wiernych do godnego przyjęcia sakramentów; pomagać w przygotowaniu i prowadzeniu katechezy dorosłych; animować życie modlitewne w parafii oraz wspieranie rodzin przed pogrzebem i po pogrzebie bliskich.
fot. kl. Ján Repáň MS
