Studia Salettensia

Studia Salettensia 7/2016

Wzięta do nieba z duszą i ciałem, Ona, Dziewica, która jako pierwsza
doświadczyła owoców męki i zmartwychwstania swojego Syna,
prowadzi nas najpewniejszą drogą do Chrystusa, ostatecznego celu
naszych działań i całej naszej egzystencji. 
św. Jan Paweł II 

Żyjemy w świecie, w którym podejmowanie tematu objawień maryjnych może wywoływać uśmiech zabarwiony kpiną. Ale jeśli objawienie maryjne jest prawdziwe, będzie zawsze kierować człowieka do właściwego źródła. Tym źródłem jest Jezus Chrystus, wcielony Syn Boży, w którym najpełniej objawił się Bóg i który dzięki swemu zbawczemu dziełu, śmierci i zmartwychwstaniu, pojednał ludzi z Bogiem i otworzył na nowo zamkniętą bramę raju, ukazując perspektywę życia, i to życia w pełni. Doświadczenie wieków Kościoła wyraźnie pokazuje pewną prawidłowość, że jeśli jakieś wydarzenie dotyczące wiary jest tylko wytworem ludzkiej wyobraźni, niechybnie prowadzi na fałszy- we drogi sekciarstwa, bazującego głównie na sensacji. Dlatego Kościół przejawia dużą ostrożność co do tego typu sensacji i bada wnikliwie prawdziwość takich zjawisk. Dotyczy to również La Salette, które zostało wybrane przez Maryję na miejsce spotkania z ludem Bożym – Kościołem. Wydarzenie to miało miejsce 19 września 1846 r., a jego świadkami było dwoje pastuszków: prawie 15-letnia Melania Calvat i 11-letni Maksymin Giraud. Człowiekiem, na którym najpierw spoczywał obowiązek zajęcia się tym faktem, był Philibert de Bruillard, biskup Grenoble . W najistotniejszej części listu pasterskiego z dnia 19 września 1851 r. orzekł: „Sądzimy, że objawienie Najświętszej Maryi Panny dwojgu pastuszkom dnia 19 września 1846 r. na jednej z gór, należących do łańcucha Alp, położonej w parafii La Salette, w dekanacie Corps, ma w sobie wszystkie cechy prawdziwości i że wierni mają uzasadnione podstawy uznać je za niewątpliwe i pewne”. 

Należy odnotować, że przez kilka lat od momentu objawienia Maryi w La Salette, w bpie de Bruillard dojrzewała myśl utworzenia zgromadzenia misjonarzy diecezjalnych, aby zapewnić pielgrzymom opiekę duszpasterską. Raz ustalona prawdziwość objawienia domagała się kontynuacji dzieła rozpoczętego przez Maryję. Echo listu biskupa Grenoble było rozległe, bowiem przetłumaczono go na wiele języków, a 4 czerwca 1852 r. wydrukowano w „L’Osservatore Romano”. Biskup de Bruillard w innym liście datowanym na 1 maja 1852 r. zapowiedział budowę świątyni na górze objawienia w La Salette oraz powołanie grupy misjonarzy, których nazwał „Misjonarzami Matki Bożej z La Salette”. Byli to kapłani diecezji grenobelskiej, którzy po kilku latach poprosili o zgodę na podjęcie życia zakonnego. Przyszłość pokazała, że misja pastuszków Maksymina i Melanii została wypełniona . Dlatego 19 września 1855 r. następca bpa de Bruillarda, bp Ginoulhiac napisał: „Misja pastuszków się skończyła, a rozpoczyna się misja Kościoła”. Zwraca również uwagę wypowiedź bpa Ullathorne’a z Birmingham w Anglii, który w następujący sposób określił rolę objawienia Maryi w La Salette w porządku całego Objawienia Bożego i jego wkładu w historię zbawienia: „Objawienie naszej Matki na górze w La Salette nie jest nową nauką, ale jest nową łaską. To jest objawienie miłości i miłosierdzia, które trwa dla nas w niebie”. 

Myślę, że niniejsza pozycja wychodzi naprzeciw oczekiwaniom wielu osób, aby pomóc rozwiać atmosferę podejrzliwości, która – jak się wydaje – przesłania La Salette. Biskup Philibert de Bruillard, już po zatwierdzeniu objawienia, zadał retoryczne pytanie: „Matka Boża objawiła się w La Salette dla całego świata, któż mógłby w to wątpić?”. Otóż od wydarzenia w La Salette upływa już 170 lat i ludzie wciąż się zastanawiają, czy to, co się wydarzyło 19 września 1846 r. na górze w La Salette było faktem, czy zmyśloną historyjką. Zadziwiające, ale prawdziwe, że główną przyczyną tego stanu rzeczy była sama Melania. W latach 1850–1853 napisała ona autobiografię, w której przypisywała sobie rzekome mistyczne przeżycia. To właśnie Melania pod koniec swojego życia, do słów z Orędzia Maryi, zatwierdzonego przez Kościół, wprowadziła różnego rodzaju dodatki o treści pseudoapokaliptycznej. One to właśnie przybrały formę „tajemnicy” („sekretu”), która została jej (nie zapominajmy, że tajemnicę otrzymał również Maksymin) powierzona przez Maryję. Na tej bazie rozwinął się szkodliwy ruch „melanistów” poszukujący sensacji, który przyciągnął także niektórych przedstawicieli Kościoła. Spore nieporozumienie – i co za tym idzie – podejrzliwość wzbudziła tzw. duchowość ofiarnicza. Otrzymała ona swego rodzaju wsparcie w wypowiedzi Maryi w Orędziu z La Salette. Chodziło o następujące słowa: „Ramię mojego Syna… jest tak mocne i tak ciężkie, że dłużej nie mogę go podtrzymywać”. Z powyższego zdania wyprowadzano twierdzenie, że Bóg jest osobą zagniewaną i aby Go przebłagać, trzeba z Jezusem i Maryją złożyć siebie w ofierze. Taka postawa to już zaledwie krok od postawy pogańskiej. To przeświadczenie podsycało jeszcze błędne tłumaczenie francuskiego wyrazu maintenir; zamiast znaczenia ‘podtrzymywać’ nadano mu konotację ‘wstrzymywać’. 

Na stronach tej książki Czytelnik znajdzie artykuły doktora Jeana Sterna MS, członka Akademii Francuskiej. Teksty, które wyszły spod jego pióra, mają niezwykłe znaczenie, jako że Jean Stern jest tym, który zebrał i krytycznie opracował wszystkie dokumenty dotyczące wyda- rzenia w La Salette. Dokumenty te są wydane w trzech tomach: J. Stern MS, La Salette. Documents authentiques. Septembre 1846 – début mars 1847, t. 1, Desclée De Brouwer, Paris 1980; J. Stern MS, La Salette. Documents authentiques. Fin mars 1847 – avril 1849, t. 2, Les Éditions du Cerf, Paris 1984; J. Stern MS, La Salette. Documents authentiques. 1er mai 1849 – 4 novembre 1854, t. 3, Les Éditions du Cerf, Paris 1991. 

Niniejszy tom serii wydawniczej Studia Salettensia zawiera czternaście artykułów napisanych przez Jana Sterna MS. Pragnę je pokrótce przybliżyć, aby zaprosić Czytelników do podjęcia głębokich osobistych refleksji nad bogactwem ich treści. 

Jean Stern w artykule Objawienie z 19 września 1846 r. Opis krytyczny, prezentuje oryginalne zapisy z przesłuchań dzieci. Mają one kapitalne znaczenie, gdyż są poczynione niejako na gorąco, bez retuszy, dodatków czy upiększeń. Pojawiają się wyrażenia gwarowe (taką mową posługiwały się dzieci w codziennym życiu), co nadaje tekstowi dodatkową wartość, wprowadzając Czytelnika w gorącą atmosferę dni bezpośrednio po ukazaniu się Maryi Maksyminowi i Melanii na górze w La Salette. Dzięki tym relacjom poznajemy wiele szczegółów związanych z objawieniem Najświętszej Dziewicy i rozbrajającą wręcz szczerość dzieci, które o całym tym „Wydarzeniu” opowiadały z nie- zwykłą prostotą. 

Początki pielgrzymowania do Najświętszej Maryi Panny z La Sa- lette (1846–1854) to artykuł, z którego Czytelnik dowiaduje się o trudnościach, na jakie napotkało Orędzie wygłoszone przez Maryję w La Salette. Autor zwraca uwagę na ostrożność władz Kościoła w wyrażaniu opinii o zjawiskach nadprzyrodzonych oraz odcięcie się od niebezpiecznych tzw. proroctw ludowych, mogących mieć niekiedy korzenie pogańskie. Jean Stern przestrzegając przed zbyt powierzchownym podejściem do słów z Orędzia Pięknej Pani, podkreśla równocześnie chrystologiczny wymiar przesłania z La Salette. 

W tekście Biskupi Grenoble i początki kultu Matki Bożej w La Salette autor omawia duchowy ruch, jaki został zapoczątkowany po objawieniu Maryi dwojgu dzieciom, przejawiający się w formach indywidualnych i wspólnotowych, jak: nawrócenia, pielgrzymki, tworzenie się grup modlitewnych itp. Zwraca uwagę na to, że zjawiska zaczęły się pojawiać natychmiast po objawieniu, zanim jeszcze autorytet Kościoła wypowiedział się oficjalnie na temat jego prawdziwości. Objawienie Maryi w La Salette przyniosło pozytywne owoce nie tylko w diecezji grenobelskiej, lecz także daleko poza jej granicami. 

W artykule pt. La Salette, 150. rocznica objawienia Maryi (1846– 1996) Jean Stern analizuje list papieża Jana Pawła II napisany do ordynariusza diecezji Grenoble Louisa Dufaux. Omawia tzw. sprawę tajemnic spisanych przez dzieci i zdeponowanych w Rzymie w lipcu 1851 r. Autor prezentuje także prace i publikacje dotyczące La Salette. Studium kończy ciekawą refleksją na temat ikony Płaczącej Dziewicy. 

W kolejnym tekście zatytułowanym Znaczenie La Salette Jean Stern ukazuje sens Orędzia z Salette. Czyni to, posługując się głównie dokumentami Soboru Watykańskiego II i sięgając do encyklik papieskich. Dzięki temu Czytelnik odkrywa, że przesłanie płynące z La Salette jest mocno osadzone w powszechnym nauczaniu magisterium Kościoła. Maryja z La Salette otrzymała tytuł Pojednawczyni grzeszników . 

Jean Stern analizuje go w artykule Maryja w tajemnicy naszego pojednania. Wielokrotnie odnosi się do nauczania Ojców Kościoła. Wykazuje, że tytuł ten w niczym nie narusza chrystocentryzmu, podkreśla jednak rolę Maryi w dziele odkupienia ludzkości, które rozpoczyna się od Jej Fiat. 

W artykule pt. Matka Boża z La Salette, Jej lud i ramię Jej Syna autor podejmuje refleksję na temat „złowrogiej natury” i katastrof zapowiadanych przez Maryję. Wykazuje, że Maryja-Matka upomina ludzi, a klęski i nieszczęścia trapiące ludzkość nie są zemstą, ale ostrzeże- niem, które jest wyrazem troski i miłości. 

W tekście zatytułowanym Macierzyńskie serce Pięknej Pani: dwie trudności autor omawia kwestię tajemnic saletyńskich. Jest przekonany, że nadal nie wiemy tego, co Maryja powiedziała 19 września 1846 r. do Maksymina i Melanii, kiedy mówiła do nich z osobna. Podkreśla też fakt, że archiwa Świętego Oficjum są otwarte dla badaczy i nikt nie może podejrzewać, że ktokolwiek ukrywa cokolwiek przed opinią publiczną. 

W recenzji książki Michela Corteville’a i René Laurentina Rok po ujawnieniu trzeciej tajemnicy fatimskiej, odkrycie tajemnicy z La Salette. Poza polemikami, prawda o objawieniu i wizjonerach Jean Stern obala rewelacje autorów na temat rzekomego odkrycia tajemnicy z La Salette. Czyni to krótko, jasno wykazując nadużycia autorów tej książki. 

Doświadczenie ujawnia fakt, że ludzie szukają bardziej sensacji niż prawdy. Tak też mają się sprawy tajemnic, o których już wyżej była mowa. Jean Stern po raz kolejny omawia ten problem w artykule pt. Biskup Ginoulhiac, La Salette i ludowe przepowiednie. Autor przeprowadza dowodzenie wykazując, że nie tajemnice są elementem najważniejszym, lecz wezwanie do życiodajnego nawrócenia. 

W artykule pt. Rozeznawanie w kwestii objawień a wspólnota Kościoła. Szczególny przypadek La Salette Jean Stern omawia postawy poszczególnych biskupów odpowiedzialnych bezpośrednio za dobro duchowe powierzonej im wspólnoty chrześcijańskiej. Swe rozważania kończy stwierdzeniem: „Lud chrześcijański wie, że dzięki matczynej miłości Maryja opiekuje się braćmi Syna swego, pielgrzymującymi jeszcze i narażonymi na trudy i niebezpieczeństwa” (por. Lumen gentium 62). Zmysł religijny ludu znajduje swój wyraz w różnych formach pobożności, m.in. w pobożności saletyńskiej . Wspierana przez rozpoznanie pastoralne duszpasterzy, religijność ludowa pociąga za sobą mądrość: „Mądrość ta jest dla ludu podstawą rozeznania, ewangelicznym instynktem, który pozwala spontanicznie ocenić, kiedy Ewangelia zajmuje w Kościele pierwsze miejsce, a kiedy zanika jej treść i zagłuszają ją inne sprawy” . 

Jean Stern w tekście pt. Chrystus z Orędzia z La Salette maluje przed oczyma Czytelników obraz Chrystusa, który wyłania się z przesłania Maryi na górze La Salette. Wykazuje, że jest to ten sam Zbawiciel, któ- rego znamy z przekazu Ewangelii, i że wciąż Mu zależy, aby każdego człowieka zbawić przez swoją mękę i zmartwychwstanie. 

Kolejny artykuł: Zbawiciel – Syn Maryi z La Salette, Lourdes, Pont- main jest w pewnym sensie kontynuacją poprzedniego, ale autor robi w nim zestawienie trzech obrazów Chrystusa, które wyłaniają się z przekazów objawień w tych trzech wymienionych miejscach. Jean Stern szczególniej zwraca uwagę na rolę pokuty, która przywraca obraz Boga w człowieku. 

Ostatni artykuł pt. La Salette widziane przez Leona Bloya naświetla osobę pisarza Leona Bloya i jednocześnie ukazuje szerszy kontekst niektórych trudności, na jakie natrafia objawienie z La Salette, szczególnie w związku z tajemnicą Melanii. 

Artykuły Jeana Sterna zawarte w tym zbiorze są refleksją nad głębią Orędzia przekazanego przez Maryję w La Salette 19 września 1846 r. Wyrastają z dobrej znajomości Pisma Świętego, dokumentów Kościoła i tekstów źródłowych dotyczących tego objawienia. Autor nikomu nie narzuca swojego sposobu rozumowania, jednakże posługując się tekstami źródłowymi, inspiruje do myślenia i osobistej refleksji. 

Po tekstach Jeana Sterna umieszczam oficjalny list najwyższego pasterza w Kościele, papieża Jana Pawła II (obecnie świętego), skierowany do ówczesnego biskupa Grenoble Louisa Dufaux z okazji 150. rocznicy objawienia Maryi w La Salette. List ten jest równocześnie jednoznacznym potwierdzeniem niezmiennego stanowiska Kościoła, uznającego prawdziwość objawienia Matki Bożej w La Salette. W zakończeniu natomiast podaję oficjalny tekst Orędzia wypowiedzianego przez Piękną Panią, które głoszą Misjonarze Saletyni na całym świecie. Sądzę, że tytuł, który nadałem tej pozycji: La Salette w świetle dokumentów źródłowych i magisterium Kościoła, w pełni odpowiada zawartości niniejszego tomu, mimo że nie jest to monografia naukowa. 

Dla lepszego zrozumienia treści książki dodaję w tekście własne wyjaśnienia w nawiasie kwadratowym lub w przypisie dolnym, aby Czytelnik łatwo odróżnił treści pochodzące od autora od komentarzy tłumacza [przyp. tłum. J.P.]. Załączam również wykaz skrótów zastosowanych jednolicie w przypisach całej książki. Teksty Pisma Świętego podaję za Biblią Tysiąclecia, wydanie piąte, Poznań – Warszawa 2003. Trzeba zaznaczyć, że lektura artykułów Jeana Sterna MS nie jest łatwa. Jednakże teksty francuskiego teologa świadczące o wielkiej erudycji autora oraz świetnej znajomości przedmiotu mają duże znaczenie i warte są ich zaprezentowania. W obrębie niniejszego zbioru artykułów siłą rzeczy zdarzają się powtórzenia, gdyż teksty były pisane na przestrzeni lat i nie były pomyślane jako całość. 

Cieszę się, że ten tomik ukazuje się w Roku Miłosierdzia, gdyż koresponduje z treściami w nim zawartymi. Orędzie Maryi z La Salette podkreśla prymat miłości nad grzechem. Bóg zbawia człowieka swoim miłosierdziem, które objawiło się najpełniej w Jego Synu, a naszym Panu Jezusie Chrystusie. W La Salette Maryja zaprasza nas na spotkanie z Jezusem, który wzywa słowami: „Bądźcie miłosierni, jak Ojciec wasz jest miłosierny” (Łk 6, 36), bo przecież „Bóg nie chce śmierci grzesznika, lecz aby się nawrócił i miał życie wieczne” (por. Ez 33, 11). 

Do św. Faustyny Jezus powiedział: Wszystko, co istnieje, wyszło z wnętrzności miłosierdzia Mego. Każda dusza w stosunku do Mnie rozważać będzie przez wieczność całą miłość i miłosierdzie Moje. Święto Miłosierdzia wyszło z wnętrzności Moich… (Dzienniczek nr 699). Warto pamiętać, że Orędzie Maryi z La Salette współbrzmi z Orędziem Miłosierdzia wypowiedzianym przez Jezusa do św. Faustyny i na odwrót. 

Spis treści:

Archiwum Prowincjalne
Archiwum podlega bezpośrednio prowincjałowi i jest instytucją działającą w oparciu o Kodeks Prawa Kanonicznego, Regułę życia zakonnego oraz Statuty prowincjalne.